Hướng Dẫn Ôn Thi Tốt Nghiệp Môn Văn Học

Cũng như một số năm học trước, năm học này (2006-2007), chương trình thi tốt nghiệp THPT môn Văn , theo quy định về điều chỉnh nội dung giảng dạy, ban hành theo Quyết định số 28/2000/QĐ-BGD&ĐT ngày 20/7/2000 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.

- , chương trình thi gồm 6 tác giả với 6 tác phẩm hoặc đoạn trích. Cụ thể là:
1. Gorki với tác phẩm 2. Lỗ Tấn - 3. Êxênin - 4. Aragông - 5. Hêminguê - (trích)
6. Sôlôkhôp - (trích)

- Theo quy định hiện hành, bài Làm văn có . Học sinh được chọn một trong hai đề và làm bài trong thời gian 150 phút.

- Trong mỗi đề thi đều có câu chủ yếu yêu cầu học sinh và có câu chủ yếu đòi hỏi các em . Như vậy, . (Không có đề riêng về lý luận văn học).

- Đề thi ghi rõ điểm tối đa cho từng câu.

Enxa Tơriôlê đã có vai trò như thế nào trong cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Lui Aragông?

Anh chị hãy phân tích sức sống mãnh liệt của nhân vật Mị (kể từ khi cô bị bắt làm con dâu gạt nợ nhà thống lý Pá Tra tới khi trốn khỏi Hồng Ngài) trong truyện ngắn của nhà văn Tô Hoài.

Anh chị hãy trình bày ngắn gọn những điểm cần lưu ý về hoàn cảnh ra đời bài thơ của Quang Dũng.

: Vì sao có thể nói, truyện của nhà văn Nam Cao là tuyên ngôn nghệ thuật của cả một thế hệ nhà văn đi theo cách mạng?

Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa từng không;
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng.
(Trích . Theo , NXB Giáo dục 2002)

- Đối với bài khái quát giai đoạn văn học, học sinh cần lưu ý những thành tựu văn học qua các thời kỳ phát triển và một vài đặc điểm chung. Đối với bài khái quát về tác gia, cần phải nắm chắc quá trình sáng tác và đôi nét về phong cách nghệ thuật của từng tác gia.

- Đối với những bài giảng văn, học sinh phải nhớ chính xác tên tác giả, tác phẩm, hoàn cảnh ra đời và thể loại của tác phẩm; tóm tắt chính xác, đầy đủ nội dung tác phẩm (nếu là truyện), phải học thuộc lòng những bài thơ ngắn, những đoạn thơ tiêu biểu của những bài thơ dài hoặc những đoạn trích dài; nhất thiết phải nắm chắc giá trị nội dung và nghệ thuật của từng tác phẩm. Ngoài ra, còn phải biết tập hợp các tác phẩm thành từng nhóm; từ đó rút ra nh 919;ng nét chung của chúng; đồng thời thấy được sự độc đáo của từng tác phẩm trong nhóm tác phẩm.

P - Đối với mỗi bài đều phải nắm được sơ lược về tiểu sử, sự nghiệp sáng tác của mỗi tác giả, giá trị bao trùm của tác phẩm hoặc đoạn trích đã học.

Bên cạnh việc ôn tập về kiến thức, học sinh cần chú ý nhiều đến việc ôn luyện kỹ năng làm văn, từ kỹ năng dùng từ, đặt câu đến kỹ năng dựng đoạn, đưa dẫn chứng, phân tích dẫn chứng... mà cách tốt nhất là làm nhiều bài văn khác nhau theo những đề bài ở sách giáo khoa.

- Theo quy định hiện hành, môn Làm văn có . Học sinh được chọn một trong hai đề và làm bài trong thời gian 150 phút.

- Một phần kiểm tra theo hình thức trắc nghiệm và một phần kiểm tra theo lối tự luận.

Phần trắc nghiệm bao gồm 15 câu. Học sinh trả lời đúng mỗi câu được 0,2 điểm, trả lời đúng tất cả các câu được 3 điểm/10 điểm. Phần này nhằm kiểm tra các kiến thức về đọc - hiểu văn bản (như kiến thức về lý luận văn học, giai đoạn văn học, tác giả, tác phẩm, về văn hoá...) và kiến thức về tiếng Việt.

Phần tự luận bao gồm 1 hoặc 2 câu, điểm tối đa là khoảng 7 điểm/10 điểm. Phần này chủ yếu nhằm kiểm tra năng lực vận dụng kiến thức, năng lực phân tích, cảm thụ tác phẩm và kỹ năng làm văn, thông qua việc viết bài hoặc đoạn văn có thể là nghị luận văn học hoặc nghị luận xã hội.

Như vậy, .

Đề thi ghi rõ điểm tối đa cho từng phần.

: Nhà văn nào được đánh giá là một trong những người đi tiên phong trong việc đổi mới văn học Việt Nam sau năm 1975?
A. Nguyễn Minh Châu.
B. Nguyễn Khải.
C. Anh Đức.
D. Chu Văn

Xét đến cùng, vì sao tác phẩm của Hoàng Phủ Ngọc Tường hấp dẫn người đọc?
A. Vì đặc điểm hết sức tự do, nhà văn không tuân theo một quy định chặt chẽ nào của thể văn bút ký.
B. Vì sự hiểu biết tường tận của Hoàng Phủ Ngọc Tường về dòng sông Hương, về thiên nhiên và con người Huế.
C. Vì sự gắn bó máu thịt, tình yêu thiết tha của nhà văn đối với sông Hương, nền văn hoá Huế và con người xứ Huế.
D. Vì tài hoa, uyên bác, giàu t ình cảm, trí tưởng tượng lãng mạn, mê say cảnh sắc và con người xứ Huế của tác giả.

Qua truyện ngắn và nhất là tuỳ bút anh chị thấy nhận xét nào về đặc điểm sáng tác của nhà văn Nguyễn Tuân?
A. Mộc mạc, dân giã trong cách khắc hoạ cảnh vật và con người dù ở quá khứ hay hiện tại.
B. Uyên bác trong cách viện dẫn, trong lối trình bày kỹ lưỡng "có ngọn, có ngành".
C. Luôn khám phá và miêu tả sự vật dưới góc độ văn hoá, thẩm mĩ của chúng.
D. Tài hoa trong cách dựng người, dựng cảnh với những liên tưởng, so sánh táo bạo, bất ngờ.

Học tiểu luận của Nguyễn Đình Thi, điều cần nắm được là gì?
A. Tiểu sử và sự nghiệp sáng tác của tác giả.
B. Hoàn cảnh ra đời của tiểu luận .
C. Cách thức triển khai luận điểm của nhà văn.
D. Quan điểm của tác giả về văn nghệ thời chống Pháp.

Theo anh/chị tiểu sử của nhà văn Lỗ Tấn có điểm nào cần đặc biệt lưu ý để hiểu thêm truyện ngắn , cũng như toàn bộ sự nghiệp sáng tác của ông?
A. Bút danh Lỗ Tấn là ghép từ họ mẹ (bà Lỗ Thụy) và chữ có nghĩa là .
B. Lỗ Tấn đã học nhiều nghề, nhưng sau cùng chọn nghề sáng tác văn chương để chữa bệnh tinh thần cho quốc dân.
C. Lỗ Tấn hay nói đến chữ (nhẫn nại, bền bỉ) và coi đấy là phẩm chất không thể thiếu của mỗi một con người.< br> D. Quê Lỗ Tấn ở Phủ Thiệu Hưng, tỉnh Triết Giang, miền đông nam Trung Quốc.

(7 điểm)
Nhiều người rất thích câu tục ngữ "ở hiền gặp lành" và lấy đó làm phương châm sống. Nhưng có người lại cho rằng điều đó chưa hoàn toàn đúng, nhiều khi ở hiền mà không gặp lành.
Anh/chị hãy trình bày ý kiến của mình về vấn đề này. ( )

: Cảm nhận của anh/chị về nhân vật bà Hiền trong truyện ngắn của Nguyễn Khải.

Anh/chị hãy trả lời các câu hỏi trắc nghiệm sau bằng cách khoanh tròn vào chữ cái đứng đầu phần mà mình cho là đúng nhất. (Mỗi câu trả lời đúng được 0,2 điểm).

Bài thơ của Nguyễn Đình Thi có sự đan xen những câu thơ với độ dài ngắn khác nhau. Điều đó chủ yếu có tác dụng gì?
A. Tạo ra sự khác biệt về hình thức so với một số bài thơ khác cùng thời.
B. Khiến cho bài thơ gần với lời ăn tiếng nói hằng ngày của quần chúng.
C. Diễn tả nhữ ;ng cảm xúc khác nhau, tạo âm hưởng và chuyển ý tự nhiên.
D. Làm cho ý thơ liền mạch, tránh bị lộ những chỗ từ của hai bài thơ khác.

Vì sao ở , Nguyễn Tuân lại miêu tả con sông Đà với hai nét tính cách đối lập nhau vừa lại vừa ?
A. Phản ánh trung thực con sông Đà ở ngoài đời: đoạn thì bằng phẳng êm ả, đoạn thì lắm thác ghềnh.
B. Có cơ hội thể hiện chất tài hoa trong việc miêu tả những phương diện khác nhau của cảnh vật.
C. Biến sông Đà trở thành nhân vật có linh hồn, có cá tính, không thuần nhất, hấp dẫn người đọc.
D. Có điều kiện bộc lộ vốn sống phong phú, vốn văn hoá đa dạng về miền núi, về mảnh đất Tây Bắc.

Anh/chị cảm nhận như thế nào về hai nhân vật Việt và Chiến ở truyện ngắn của Nguyễn Thi (in trong SGK thí điểm 12, NXB Giáo dục, năm 2005)?